Sở Y tế tỉnh Kon Tum
Việc duy trì cân nặng có thể bị cản trở bởi “ký ức” về bệnh béo phì của các tế bào mỡ
Một số thay đổi về mặt di truyền trong các tế bào mỡ không mất đi sau khi giảm cân.
Một nghiên cứu mới cho thấy rằng mô mỡ, chứa các tế bào mỡ (hiển thị bằng màu đỏ vàng trong hình chụp bằng kính hiển vi điện tử quét SEM trên đây), có thể mang một “ký ức” di truyền về bệnh béo phì khiến cho việc duy trì cân nặng trở nên khó khăn hơn.
(Nguồn: STEVE GSCHMEISSNER/SCIENCE PHOTO LIBRARY/GETTY IMAGES)
Mô mỡ có thể ghi nhớ trọng lượng.
Với những người mắc bệnh béo phì, việc giảm cân có thể giúp giảm nguy cơ mắc các vấn đề về sức khoẻ như đái tháo đường týp 2 hoặc bệnh tim mạch. Nhưng việc giảm cân và duy trì cân nặng lại khó khăn, mà không rõ lý do vì sao. Một nghiên cứu mới trên tế bào của chuột và người cho thấy khó khăn này có thể một phần là do những thay đổi về gen có thể vẫn tồn tại ngay cả sau khi đã giảm cân.
Các thẻ hoá học trên DNA hoạt động như các bảng điều khiển di truyền, được gọi là di truyền biểu sinh (epigenetics), có thể kiểm soát việc bật hoặc tắt các gen. Theo báo cáo của các nhà nghiên cứu trên tạp chí Nature ngày 18/11/2024, trong mô mỡ, trạng thái của một số gen và thẻ hóa học này dường như tạo ra một “ký ức” trong tế bào về bệnh béo phì. Những phát hiện này cho rằng ký ức đó có thể ngăn cản sự trao đổi chất và làm gia tăng tốc độ hấp thụ chất dinh dưỡng, khiến cho nỗ lực giảm cân trở nên khó duy trì.
Nhà di truyền biểu sinh học (epigeneticist) Ferdinand von Meyenn tại Viện Công nghệ Liên bang Thụy Sĩ cho biết, những phát hiện này chỉ ra một lý do ở vòng lặp “yo-yo”, trong đó người ta liên tục giảm cân rồi lại tăng cân trở lại. Ông nói rằng: “Làm thế nào chúng ta có thể cải thiện điều đó? Làm thế nào chúng ta có thể thay đổi điều đó? Bởi vì nếu không thì [những thay đổi về mặt di truyền] vẫn sẽ tồn tại và con người sẽ có một khoảng thời gian khó khăn để vượt qua.”
Von Meyenn và cộng sự đã so sánh mô mỡ - chứa các tế bào mỡ và các loại tế bào khác - từ những người bị béo phì và không bị béo phì. Các gen liên quan đến quá trình trao đổi chất ít hoạt động hơn trong mô của những người bị béo phì, kể cả sau khi những người đó đã giảm cân.
Các thí nghiệm trên chuột cũng cho thấy một số gen liên quan đến quá trình trao đổi chất ở những con vật từng bị béo phì vẫn bị tắt. Von Meyenn cho rằng, nhiều gen trong số đó có liên quan đến những thay đổi di truyền biểu sinh có thể ảnh hưởng đến cách thức DNA được bật hoặc tắt.
Hơn nữa, nhóm nghiên cứu còn tìm ra rằng, các tế bào mỡ từ những con chuột từng bị béo phì thì hấp thụ chất dinh dưỡng nhanh hơn nhiều so với các tế bào từ những con chuột gầy. Sau khi những con chuột này giảm cân, những con vật có ký ức về bệnh béo phì lại tăng cân nhanh hơn.
Von Meyenn phát biểu rằng, trong khi việc giảm cân có thể cải thiện sức khỏe về mặt trao đổi chất, những thay đổi biểu sinh còn tồn tại lại cho thấy rằng đối với một số người, việc duy trì cân nặng là một cuộc đấu tranh gian khổ. Những người sử dụng thuốc giảm cân và thuốc điều trị tiểu đường như thuốc Ozempic cũng có thể tăng cân trở lại nếu họ ngưng điều trị, ám chỉ rằng thuốc men không điều chỉnh được các thay đổi về mặt di truyền. Nhưng có lẽ một ngày nào đó các loại thuốc khác hoặc một sự kết hợp các phương pháp điều trị có thể xóa bỏ ký ức của các tế bào mỡ.
Một nghiên cứu mới cho thấy rằng mô mỡ, chứa các tế bào mỡ (hiển thị bằng màu đỏ vàng trong hình chụp bằng kính hiển vi điện tử quét SEM trên đây), có thể mang một “ký ức” di truyền về bệnh béo phì khiến cho việc duy trì cân nặng trở nên khó khăn hơn.
(Nguồn: STEVE GSCHMEISSNER/SCIENCE PHOTO LIBRARY/GETTY IMAGES)
Mô mỡ có thể ghi nhớ trọng lượng.
Với những người mắc bệnh béo phì, việc giảm cân có thể giúp giảm nguy cơ mắc các vấn đề về sức khoẻ như đái tháo đường týp 2 hoặc bệnh tim mạch. Nhưng việc giảm cân và duy trì cân nặng lại khó khăn, mà không rõ lý do vì sao. Một nghiên cứu mới trên tế bào của chuột và người cho thấy khó khăn này có thể một phần là do những thay đổi về gen có thể vẫn tồn tại ngay cả sau khi đã giảm cân.
Các thẻ hoá học trên DNA hoạt động như các bảng điều khiển di truyền, được gọi là di truyền biểu sinh (epigenetics), có thể kiểm soát việc bật hoặc tắt các gen. Theo báo cáo của các nhà nghiên cứu trên tạp chí Nature ngày 18/11/2024, trong mô mỡ, trạng thái của một số gen và thẻ hóa học này dường như tạo ra một “ký ức” trong tế bào về bệnh béo phì. Những phát hiện này cho rằng ký ức đó có thể ngăn cản sự trao đổi chất và làm gia tăng tốc độ hấp thụ chất dinh dưỡng, khiến cho nỗ lực giảm cân trở nên khó duy trì.
Nhà di truyền biểu sinh học (epigeneticist) Ferdinand von Meyenn tại Viện Công nghệ Liên bang Thụy Sĩ cho biết, những phát hiện này chỉ ra một lý do ở vòng lặp “yo-yo”, trong đó người ta liên tục giảm cân rồi lại tăng cân trở lại. Ông nói rằng: “Làm thế nào chúng ta có thể cải thiện điều đó? Làm thế nào chúng ta có thể thay đổi điều đó? Bởi vì nếu không thì [những thay đổi về mặt di truyền] vẫn sẽ tồn tại và con người sẽ có một khoảng thời gian khó khăn để vượt qua.”
Von Meyenn và cộng sự đã so sánh mô mỡ - chứa các tế bào mỡ và các loại tế bào khác - từ những người bị béo phì và không bị béo phì. Các gen liên quan đến quá trình trao đổi chất ít hoạt động hơn trong mô của những người bị béo phì, kể cả sau khi những người đó đã giảm cân.
Các thí nghiệm trên chuột cũng cho thấy một số gen liên quan đến quá trình trao đổi chất ở những con vật từng bị béo phì vẫn bị tắt. Von Meyenn cho rằng, nhiều gen trong số đó có liên quan đến những thay đổi di truyền biểu sinh có thể ảnh hưởng đến cách thức DNA được bật hoặc tắt.
Hơn nữa, nhóm nghiên cứu còn tìm ra rằng, các tế bào mỡ từ những con chuột từng bị béo phì thì hấp thụ chất dinh dưỡng nhanh hơn nhiều so với các tế bào từ những con chuột gầy. Sau khi những con chuột này giảm cân, những con vật có ký ức về bệnh béo phì lại tăng cân nhanh hơn.
Von Meyenn phát biểu rằng, trong khi việc giảm cân có thể cải thiện sức khỏe về mặt trao đổi chất, những thay đổi biểu sinh còn tồn tại lại cho thấy rằng đối với một số người, việc duy trì cân nặng là một cuộc đấu tranh gian khổ. Những người sử dụng thuốc giảm cân và thuốc điều trị tiểu đường như thuốc Ozempic cũng có thể tăng cân trở lại nếu họ ngưng điều trị, ám chỉ rằng thuốc men không điều chỉnh được các thay đổi về mặt di truyền. Nhưng có lẽ một ngày nào đó các loại thuốc khác hoặc một sự kết hợp các phương pháp điều trị có thể xóa bỏ ký ức của các tế bào mỡ.
Người dịch: Việt Hà - Bệnh viện Đa khoa tỉnh Kon Tum
Nguồn: Erin Garcia de Jesús, ngày 18/11/2024, Science News Online
(https://www.sciencenews.org/article/weight-loss-obesity-fat-memory-cells)
Ý kiến bạn đọc
Bạn cần đăng nhập với tư cách là Thành viên chính thức để có thể bình luận
Những tin cũ hơn
THÔNG BÁO
THÔNG TIN CHUNG
 |
 |
 |
 |
 |
Ảnh hoạt động ngành Y tế
Thăm dò ý kiến
Mời nhập mã xác nhận
Thống kê
- Đang truy cập392
- Máy chủ tìm kiếm1
- Khách viếng thăm391
- Hôm nay12,429
- Tháng hiện tại373,627
- Tổng lượt truy cập8,437,512
 |
 |
VĂN BẢN MỚI BAN HÀNH
Video tuyên truyền
