Tại điểm cầu Trung ương, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương và Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến đồng chủ trì Hội nghị. Tại điểm cầu tỉnh Kon Tum, BSCKII. Trần Ái - Phó Giám đốc Sở Y tế chủ trì; cùng tham dự có lãnh đạo các phòng chức năng Sở Y tế, lãnh đạo và các bộ phận chức năng Trung tâm Kiểm soát bệnh tật, Bệnh viện đa khoa khu vực Ngọc Hồi, Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh.
Điểm cầu Hội nghị trực tuyến liên ngành tăng cường công tác phòng, chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người tại tỉnh Kon Tum
Tại hội nghị, các đại biểu đã tập trung báo cáo, thảo luận về công tác triển khai công tác phòng chống dịch tại các địa phương, công tác khám chữa bệnh, cũng như cung ứng vaccine phòng bệnh cho người, gia súc, động vật…
PGS.TS Nguyễn Thị Liên Hương - Thứ trưởng Bộ Y tế cho biết, hai thập kỷ vừa qua, trên thế giới cũng như tại Việt Nam đã xảy ra nhiều dịch bệnh nguy hiểm và mới nổi gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe con người cũng như tác động lớn đến kinh tế, xã hội của các quốc gia, đặc biệt các quốc gia đang phát triển. Phần lớn trong số đó là bệnh lây truyền từ động vật sang người như dịch hạch, SARS, cúm gia cầm A(H5N1), đại dịch cúm A(H1N1), MERS-CoV, Ebola và gần đây nhất là đại dịch COVID-19.
Theo báo cáo tại Hội nghị 75% dịch bệnh nguy hiểm và mới nổi là các bệnh lây truyền từ động vật sang người hoặc có nguồn gốc gen từ bệnh của động vật. Việt Nam là một trong những điểm nóng về dịch bệnh truyền nhiễm, trong đó có dịch bệnh lây truyền từ động vật sang người: A(H5N1), SARS, dại, than, dịch hạch, ký sinh trùng… Tại Việt Nam, xác định 5 bệnh lây truyền từ động vật sang người ưu tiên: Cúm gia cầm độc lực cao, dại, than, liên cầu lợn và xoắn khuẩn vàng da (theo quy định tại Thông tư liên tịch số 16). Trong những năm qua, bệnh cúm gia cầm và bệnh dại thường xuyên xảy ra tại Việt Nam, trong đó bệnh dại một trong những bệnh truyền nhiễm lưu hành có số ca tử vong cao nhất.
Năm 2013, sự phối hợp liên ngành Y tế - Thú y đã có một bước tiến mới thông qua việc ban hành và thực hiện Thông tư liên tịch số 16/TTLT-BYT-BNNPTNT-2013 về hướng dẫn phòng, chống bệnh lây truyền từ động vật sang người, cùng với sự tham gia của các cấp chính quyền, các bệnh dịch lây truyền từ động vật sang người đã cơ bản được kiểm soát.
Tuy nhiên, đến nay, một số dịch bệnh đã có sự gia tăng trở lại như bệnh cúm gia cầm sau hơn 8 năm không ghi nhận ca mắc cúm gia cầm trên người, thì từ năm 2022 đến nay, ghi nhận 2 ca mắc mới, trong đó 1 ca tử vong. Dịch cúm gia cầm được ghi nhận rải rác trên đàn gia cầm ở nhiều địa phương trên cả nước. Vì vậy, vẫn luôn tiềm ẩn nguy cơ lây nhiễm cúm gia cầm sang người.
Bên cạnh đó, bệnh dại là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm gây dịch có số tử vong trên người cao trên thế giới cũng như tại Việt Nam. Từ năm 2023 đến nay, tình hình bệnh dại tại Việt Nam diễn biến phức tạp; trong 3 tháng đầu năm 2024, đã ghi nhận 27 ca tử vong do dại, tăng 16 ca so với cùng kỳ năm ngoái (tương đương 170%) và xuất hiện, tăng cao đột biến ở những tỉnh trước đây không phải là khu vực trọng điểm về dại, trong đó miền Trung ghi nhận 10 ca tử vong do dại (cao nhất cả nước).
Vì vậy, để phòng, chống và kiểm soát các bệnh lây truyền từ động vật sang người không thể chỉ dựa vào sự nỗ lực đơn lẻ của ngành Y tế hoặc ngành Thú y mà cần một sự phối hợp liên ngành một cách chủ động, chặt chẽ, thường xuyên và đặc biệt là sự tham gia của các cấp chính quyền.
Trong thời gian tới nguy cơ các ổ dịch bệnh lây truyền từ động vật sang người vẫn tiếp tục xảy ra. Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến nhấn mạnh, cần đẩy mạnh công tác truyền thông, giám sát và kiểm soát dịch, tăng cường giám sát thường xuyên, giám sát dựa vào sự kiện phát hiện sớm ca bệnh, tác nhân gây bệnh ngay từ cửa khẩu và trong cộng đồng để xử lý kịp thời, triệt để. Đồng thời, kiến nghị UBND tỉnh, thành phố/huyện chỉ đạo các đơn vị, địa phương triển khai đầy đủ các biện pháp phòng chống dịch theo ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Y tế, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; chỉ đạo chính quyền địa phương huy động nguồn lực, sự tham gia của các ban, ngành, đoàn thể, các tổ chức chính trị xã hội đối với công tác phòng, chống dịch bệnh truyền nhiễm, quan tâm đến các bệnh lây truyền từ động vật sang người. Chủ động cập nhật thông tin tình hình dịch bệnh, khuyến cáo người dân nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi bảo vệ sức khỏe và thực hiện các yêu cầu phòng chống dịch./.
Thanh Xuân
Trung tâm kiểm soát bệnh tật